اگرچه اختلال ديد رنگ (کور رنگي) مي تواند در اثر بيماري و بصورت اکتسابي حادث گردد ولي تقريبا در غالب موارد ناشي از يک اختلال توارثي است و در بدو تولد وجود دارد. اين اختلال ژنتيکي چون غالبا وابسته به کروموزمهاي جنسي است، در نتيجه ميزان بروز آن در زن و مرد متفاوت مي باشد. در خانواده فرد کور رنگ، افراد مونث معمولا بدون علامت هستند ولي مي توانند حامل کروموزم معيوب باشند و به نسلهاي بعدي آن را انتقال دهند. اما افراد مذکر علائم بيماري را نشان مي دهند. در جامعه حدود ۸ درصد افراد مذکر و ۵/۰ درصد افراد مونث اختلال ديد رنگ دارند.
در شبکيه چشم انسان دو نوع سلول حساسه بنام سلولهاي استوانه اي و سلولهاي مخروطي وجود دارد. اين سلولها انرژي نوراني را تبديل به انرژي الکتريکي مي کنند و آن را از طريق عصب بينايي به مغز مخابره مي نمايند. سلولهاي مخروطي هستند که در درک رنگها نقش بازي مي کنند. سه نوع مختلف از سلولهاي مخروطي وجود دارد که هر کدام از آنها به يک نوع رنگ اصلي (قرمز، سبز، و آبي) پاسخ مي دهد. در يک فرد طبيعي هر سه نوع سلول مخروطي فعال هستند و بنابراين يک فرد طبيعي قادر به درک هر سه نوع رنگ قرمز، سبز، و آبي و طبعا طيف کامل رنگها خواهد بود.
در افرادي که اختلال ديد رنگ دارند، حداقل يک نوع از اين سه نوع سلول مخروطي، بصورت ناقص يا کامل کارايي نداشته و در نتيجه اين افراد در تشخيص بعضي از رنگها دچار مشکل مي گردند.
براي سادگي درک مطلب، مي توان چنين در نظر گرفت که تمام افرادي که اختلال ديد رنگ دارند به نوعي در تشخيص قسمت قرمز و يا سبز طيف رنگي اشکال دارند، چرا که افرادي که در ناحيه آبي طيف مشکل دارند، بسيار نادر هستند.
تشخيص اختلال ديد رنگ يا کور رنگي از طريق انجام تست هاي مختلف ميسر مي باشد. از آنجايي که اينگونه اختلالات ديد رنگ عمدتا ارثي مي باشند، درمان اساسي براي آن وجود ندارد، اما چند نکته را بايد در نظر داشت:
· اين افراد از بقيه جهات کاملا سالم هستند و معمولا در زندگي روزمره و عادي هيچگاه دچار مشکل نمي گردند.
· خيلي از افراد تصور مي کنند که کسي کور رنگي دارد همه چيز را سياه و سفيد مي بيند در حالي که اين تصور غلطي است (بيماري که کوري رنگي هر سه نوع رنگ را باهم داشته باشد بسيار بسيار نادر است).
· اين افراد معمولا در ناميدن رنگهاي اصلي در اجسامي که ذاتا با يک رنگ خاص هستند اشتباه نمي کنند. فقط بعضي مواقع در افتراق سبز از قرمز يا قرمز از مشکي در کنار يکديگر اشتباه مي کنند. بعنوان مثال فردي با کور رنگي کامل ممکن است جوراب سبز را با نوع قرمز آن اشتباه کند، يا کراوات قرمز را جاي کراوات مشکي در مراسم عزاداري استفاده کند.
· بعضي از اين افراد ممکن است هيچگاه به مشکل اختلال ديد رنگ خود پي نبرند.
· بسياري از افرادي که مشکل ديد رنگ دارند فقط هنگامي متوجه آن شده اند که به نحوي مورد آزمايش ديد رنگ قرار گرفته اند مثلا براي معاينات استخدامي در نيروهاي نظامي،انتظامي، يا خلباني.
· همچنين بايد در نظر داشته باشيم که اين افراد نقص ديد رنگ خود را بخوبي جبران مي کنند به نحوي که حتي در مواردي جزئياتي را مي توانند ببينند که افراد با ديد رنگ طبيعي ممکن است به آن توجه نکنند، چرا که اين افراد بيشتر به شکل اجسام توجه دارند تا به رنگ آنها.
· استفاده از بعضي از فيلترها، عينکها، يا کنتاکت لنزهاي رنگي مثلا فيلتر قرمز تا حدي مي تواند مشکل اين افراد را در تشخيص بعضي از رنگهاي نزديک به هم حل کند.
تست ديد رنگ
تصاوير زير چند نمونه تست ديد رنگ را نشان مي دهند
همه افراد؛ اعم از طبيعي ويا با اختلال ديد رنگ؛ قادر به ديدن عدد 16 هستند
افراد طبيعي قادر به ديدن عدد 2 هستند؛ اما افراد با اختلال ديد رنگ بجز
يک سري نقاط؛ چيز ديگري را نمي بينند
افراد طبيعي قادر به ديدن عدد 5 هستند؛ اما افراد با اختلال ديد رنگ بجز
يک سري نقاط؛ چيز ديگري را نمي بينند
افراد طبيعي قادر به ديدن عدد 15 هستند؛ اما افراد با اختلال ديد رنگ يا
عدد 13 را مي بينند؛ يا بجزيک سري نقاط؛ چيز ديگري را نمي بينند
افراد طبيعي قادر به ديدن عدد 26 هستند؛ اما افراد با اختلال ديد رنگ از نوع قرمز؛ فقط
عدد 6 را مي بينند؛ و افراد با اختلال ديد رنگ از نوع سبز؛ فقط عدد 2 را مي بينند
افراد طبيعي بجز يک سري نقاط رنگي؛ چيز ديگري را نمي بينند
اما افراد با اختلال ديد رنگ ممکن است عدد 5 را ببينند
از تصاوير زير مي توان براي تشخيص اختلال ديد رنگ در کودکان استفاده نمود
همه افراد؛ اعم از طبيعي و يا با اختلال ديد رنگ؛ قادر به ديدن سه شکل مربع؛
دايره؛ و ستاره هستند
افراد طبيعي هر دو شکل دايره و مربع را مي بينند؛ در حاليکه افراد با اختلال
ديد رنگ فقط قادر به ديدن دايره هستند
افراد طبيعي هر دو شکل دايره و مربع را مي بينند؛ در حاليکه افراد با اختلال
ديد رنگ فقط قادر به ديدن مربع هستند
توجه داشته باشيد که بعلت تفاوت کيفيت رنگ در مانيتورهاي مختلف؛ ارزش تشخيصي
اين تست ها کامل و صد در صد نخواهد بود و براي تشخيص نهايي اختلالات ديد رنگ
بايد تستهاي کاملتر و دقيقتري انجام شود.تست رنگ