چيست؟ (Cataract)آب مرواريد
آب مرواريد از نظر علمي يعني ايجاد هرنوع
کدورت در عدسي چشم. بصورت طبيعي در داخل چشم انسان درپشت عنبيه عدسي شفافي
قرار دارد که به متمرکز کردن شعاعهاي نوراني بر روي شبکيه کمک ميکند. همچنين
عدسي عنصر اصلي در تطابق
براي ديد نزديک ميباشد. علت پيدايش کدروت در
عدسي، تغيير در ساختار پروتئينهاي آن ميباشد که ميتواند بصورت مادرزادي يا در اثر
ضربه، مصرف بعضي
از داروها و سموم، در معرض تشعشعات قرار گرفتن، ابتلا به بيماري قند، و مهمتر از همه بعلت تغييرات
سني اتفاق بيفتد. نوع اخير يعني آب مرواريد سني شايعترين نوع و در حدود بيش
از 70% موارد را شامل ميگردد. ايجاد کدورت در عدسي چشم را شايد بتوان به يخ زدگي
شيشه پنجره در زمستان شبيه کرد فقط
با اين تفاوت که پس از ذوب شدن يخ، شيشه دو مرتبه شفاف ميگردد اما
براي رفع
کدورت از عدسي بجز خارج کردن وجانشين نمودن آن با يک نوع مصنوعي
راهي ديگري
تا کنون براي بشرشناخته نشده است. البته بايد توجه داشت که صرف وجود کدورت در عدسي چشم حتما
به معني نياز فوري به عمل جراحي نيست. بعضي ازانواع کدورتهاي
عدسي يا خيلي خفيف هستند و يا در قسمتهايي از عدسي واقع گشته اند که مانع از رسيدن
نور به داخل چشم نميگردند و طبعا نياز به درمان نخواهند داشت
به هنگام ايجاد کدورت
در عدسي، بعلت ايجاد مانع بر سر راه عبور نوربداخل چشم، بينايي مختل ميگردد که
با يک يا چند تا از علائم زير خود را نشان خواهد داد
تاري آرام و تدريجي ديد در طي مدت چندين ماه ويا سال در يک يا هر دو چشم
تاري ديد در شرايط نوري کم مخصوصا در غروب
پخش نور ( ايجاد وييا افزايش آن
نسبت به قبل) بخصوص در هنگام رانندگي در شب در گذرگاههاي دو طرفه
تغييردر ديد رنگ بخصوص در رنگ آبي؛
در بعضي از انواع تغيير رنگ بقدري است که انگار از پشت يک شيشه زرد رنگ نسبتا مات به اشياء
پيرامونمان نگاه ميکنيم
دو بيني در يك چشم و يا سايه دار ديدن
تغييرات مكرر نمره عينك
آب مرواريد چه
از نظر علت پيدايش و چه از نظر فرم باليني انواع متعدد دارد. به همين دليل علائم بيماري و سير پيشرفت آن ميتواند از
يک فرد به فرد ديگر
کاملا متفاوت باشد. از نظر علت پيدايش، آب مرواريد به گونه
هاي زير تقسيم بندي ميگردد
آب مرواريد سني: شايعترين نوع
آب مرواريد مادرزادي
آب مرواريد ناشي از ضربه
آب مرواريد ناشي از بيماريهاي التهابي
مزمن داخل چشمي
آب مرواريد ناشي از بيماريهاي متابوليک
مانند بيماري قند
آب مرواريد ناشي ازتشعشعات مانند نور ماوراء بنفش،
اشعه ايکس وغيره
آب مرواريد ناشي از مصرف بعضي از داروها
مانند کورتون ويا سموم مانند نفتالين
به هر شکل علت هر چه باشد در اکثر اين موارد درمان
جراحي است که عدسي کدر شده
خارج وبا يک عدد لنز مصنوعي جايگزين ميگردد.
روشهاي غير جراحي مانند عينک و يا دارو در درمان آب مرواريد تقريبا
جايگاهي ندارند و فقط ممکن است براي مدت کوتاهي جهت بهبود نسبي ديد استفاده
گردند تا بيمار آمادگي عمل را پيدا نمايد. بد نيست که بدانيم آب مرواريد شايعترين
بيماري چشم است که نياز به
عمل جراحي دارد و شايد بتوان گفت در تمام دنيا شايعترين عمل
جراحي است که درتمامي بدن انجام مي گيرد. از طرفي ديگر باز هم بد
نيست بدانيم که بسياري از صحبنظران معتقدند که جراحي آب مرواريد و جايگزيني آن با
عدسي مصنوعي شايد موفقترين روش درماني در تمام طب باشد
با افزايش اميد
به زندگي در جوامع پيشرفته و رو به پيشرفت، تعداد افرادي که دچار آب مرواريد در اثر سن
ميشوند رو به فزوني است. بعبارت ديگر با استدلال ميتوان گفت اگر همه افراد به اندازه
کافي عمر کنند بالاخره روزي فرا خواهد رسيد که نياز به عمل آب مرواريد پيدا
کنند. چرا که در واقع آب مرواريد يک پروسه طبيعي پيري است که از عوامل ديگر مانند
نژاد، جنسيت، تغذيه،
آب وهوا وغيره نيز تاثير مي پذيرد. يعني مجموعه يک يا چند تا از اين عوامل سبب ميگردد که
بعضي از افراد در سنين پايينتر گرفتار آب مرواريد گردند وبرخي ديگر در سنين بالاتر مبتلا
گردند. در کتب چشم پزشکي غربي آماري وجود دارد که 75% افراد بالاي 75
سال درجات متفاوتي از کدورت عدسي يا همان آب مرواريد را در چشمشان دارند. در مملکت
ما اينچنين آمار دقيقي وجود ندارد ولي بنظرميرسد در جوامعي مانند ما، نرخ شيوع اين
بيماري بايد در همين ميزان ويا حتي بيشترباشد که احتمالا علت آن تفاوت نوع تغذيه
و يا آب وهوا
ميباشد
|
|
|
آيا راهي براي پيشگيري از آب مرواريد وجود دارد؟
همانطور که قبلا گفته شد شايعترين نوع آب مرواريد نوع سني ميباشد ( بيش از 70% موارد ). در واقع آب مرواريد يک پروسه طبيعي پيري است که از عوامل ديگر مانند نژاد، جنسيت، تغذيه، آب وهوا وغيره نيز تاثير مي پذيرد. تاکنون روش موثري براي پيشگيري از آب مرواريد سني شناخته نشده است. اما نمي توان نقش بعضي از عوامل را منتفي دانست. از اين ميان نقش نور ماوراء بنفش خورشيد ( ultraviolet يا باختصار UV ) و بعضي از عوامل تغذيه اي در ايجاد زودرس آب مرواريد بيشتر شناخته شده است. بنابراين استفاده از عينکهاي آفتابي ويا کلاههاي نقابدار مخصوصا در افرادي که مدت طولاني در معرض نور آفتاب قرار مي گيرند، مي تواند در پيشگيري نسبي آب مرواريد موثر باشد.
همچنين ترک سيگار يا کاهش استعمال آن مي تواند بسيار موثر باشد. نقش منفي الکل را نيز نمي توان نديده گرفت. تغذيه خوب به همراه استفاده از ميوه و سبزيجات و مواد غذايي که به اصطلاح سرشار از آنتي اکسيدان هستند، مي تواند نقش نسبي در پيشگيري از آب مرواريد داشته باشد.
زمان مناسب براي عمل جراحي آب مرواريد
آنچه که بصورت سينه به سينه نقل ميگردد اينست که
بايد صبر کرد تا آب مرواريد
" رسيده"
و آماده عمل گردد. اما امروزه از مقبوليت سخن فوق بشدت
کاسته شده و پيشرفت
تکنولوژي و نياز روزافزون به ديد بهتر و کاملتر از يکطرف و
بهبود شگرف تکنيکهاي
عمل جراحي آب مرواريد از سوي ديگر سبب گشته تا آب مرواريد در مراحل ابتدايي
تري نسبت به يکي دو دهه قبل مورد مداوا قرار گيرد. آنچه که امروزه با صراحت گفته ميشود
اينست که موعد عمل جراحي تابعي از نيازهاي بينايي روزمره بيمارميباشد که در افراد مختلف
کاملا متفاوت است وبر اين اساس موعد عمل جراحي از يک بيماربه بيمار ديگرفرق خواهد کرد. بعنوان
مثال يک آب
مرواريد مختصر درفردي که شغلش رانندگي است، نياز وي به ديد خوب
و کامل در روز و
شب ايجاب مي کند سريعتر مورد عمل قرار گيرد ودر مقابل يک خانم خانه دار با آب مرواريد
متوسط که از عهده فعاليتهاي روزمره خود بخوبي بر مي آيد اين امکان را دارد که تا مدتها عمل
را به تاخير بيندازد. پس بصورت يک قانون کلي ميشود گفت که هر زمان آب مرواريد بينايي
را در حدي کاهش
دهد که انجام امور روزمره فرد را مختل نمايد، آن موقع موعد عمل خواهد بود
علاوه بر اصل کلي فوق نکات زيرنيز در تعيين زمان
عمل ميتواند مد نظر قرار گيرد
|
|
|
روش عمل جراحي آب مرواريد با روش قديمي که در آن يک برش بزرگ به اندازه حدود 12 ميليمتر روي لبه قرنيه ايجاد گشته وهسته عدسي بطور کامل خارج گرديده و سپس عدسي داخل چشمي در درون چشم جايگذاري گرديده است ومحل برش با 12 عدد بخيه بسيار ظريف دوخته شده است. در اين تصوير مردمک چشم از حالت کاملا گرد بعلت دستکاريهاي ضمن عمل خارج گشته که البته در نتيجه نهايي ديد بيمار معمولا بي تاثير ميباشد. بعلت استفاده از اين تعداد بخيه در اين نوع عمل، شماره آستيگماتيسم قابل توجه اي ايجاد ميگردد که سبب تاري ديد در هفته هاي نخست پس از عمل ميشود. با برداشتن همه يا تعدادي از بخيه ها در طي دو تا سه ماه از ميزان آستيگمات کاسته وبينايي بهبود ميابد
همچنين "آب مرواريد کاملا رسيده" خطري
براي ايجاد آب سياه در چشم محسوب ميگردد که بيمار را مجبور به عمل در شرايط
اضطراري خواهد نمود. عملي
که ميتواند با فراغ بال و در شرايط کاملا انتخابي انجام گيرد
مطمئنا انجام آن
در شرايط اضطرار از کيفيت آن خواهد کاست. شکل فوق چشم بيماري را نشان ميدهد که در شرايط
اضطراري بعلت ايجاد آب سياه ناشي از آب مرواريد رسيده تحت عمل قرار گرفته است
در تکنيکهاي امروزي عمل جراحي آب
مرواريد که با شکاف کوچک انجام ميگيرد بر خلاف تکنيکهاي قديمي تر،
هرچه شدت ودانسيته آب مرواريد کمتر
باشد عمل خروج عدسي ساده تر و سريعتر و کم عارضه تر انجام
ميگيرد و بنابراين
بعضي از صاحبنظران عمل آن را در مراحل ابتدايي تر توصيه مينمايند
وجود بعضي از بيماريهاي همراه نيز ميتواند
زمان عمل آب مرواريد را پس و پيش نمايد. بعنوان مثال بيماري که نياز به
عمل آب سياه دارد و همچنين درجاتي از آب مرواريد در چشمش مشهود ميباشد، در اينگونه موارد همزمان
با عمل آب سياه ،
عمل آب مرواريد نيز توسط پزشک معالج توصيه ميگردد. انجام هردو عمل بصورت همزمان صرفه جويي قابل توجه
اي در وقت، هزينه، و تعداد
سفرهاي به اتاق عمل مينمايد
بعضي از افراد که خواهان تصحيح عيوب انکساري
مانند نزديک بيني يا دوربيني هستند و درجات خفيفي از آب
مرواريد در چشمشان وجود دارد ميتوانند بجاي انجام اعمال جراحي ليزر و ليزيک،
عمل آب مرواريد را بصورت زودرس انجام دهند. عمل آب مرواريد وجايگذاري لنز مصنوعي داخل
چشمي مناسب ميتواند بخش عمده اي از عيب انکساري را همزمان با درمان آب مرواريد
انجام دهد که باز
در اين حالت صرفه جويي قابل توجه اي در وقت، هزينه، و تعداد
سفرهاي به اتاق
عمل بيمار مينمايد
زمان عمل در آب مرواريد نوع
مادرزادي مقوله کاملا متفاوتي از آنچه گفته شد ميباشد. در اينجا بعلت اينکه سيستم
بينايي وراههاي
بينايي در مغز کودک در حال تکامل ميباشد، آب مرواريد سبب تنبلي شديد يک و يا هر دو چشم
ميگردد و بنابراين تاخير در عمل صلاح نمي باشد. البته در اينجا نيز نبايد فراموش کرد
که آب مرواريد مادرزادي اشکال باليني بسيار متفاوتي دارد ودر
بعضي از انواع آن که اختلال ديد قابل توجه اي را ايجاد نکرده، ميتوان با نظر پزشک معالج صبر نمود.
يادمان باشد در مورد آب مرواريد مادرزادي نکات ظريف بسياري وجود دارد که در حوصله اين
بحث نيست ودراين مورد حتما به نظريه چشم پزشک معالج کودک عمل گردد
انواع عمل جراحي آب مرواريد
پيشرفت علم چشم پزشکي و تکنولوژي در دهه اخير سبب شده که عمل جراحي آب مرواريد و جايگذاري لنز داخل چشمي به يکي از موفقترين اعمال جراحي تبديل گردد. کاهش خطرات و عوارض عمل جراحي از يکسو و بهبود چشمگير بينايي پس از عمل از سوي ديگر راز اصلي اين موفقيت مي باشد.
بصورت سنتي براي عمل آب مرواريد، برشي در حدود ۱۲ ميليمتر روي لبه قرنيه چشم ايجاد وسپس هسته عدسي کدر شده که در حدود ۹ تا ۱۱ ميليمتر اندازه آن مي تواند متغيرباشد، بصورت يکجا از چشم خارج و بجاي آن يک عدد عدسي مصنوعي در داخل چشم جايگذاري مي گردد. در پايان محل برش با بخيه هاي متعدد بسته ميشود. مشکل اصلي اين روش، ايجاد آستيگماتيسم قابل توجه در چشم است که اندازه برش لبه قرنيه و تعداد بخيه هاي استفاده شده در پايان عمل نقش تعيين کننده اي در ميزان آن دارد. معمولا حدود ۸ تا ۱۲ هفته طول مي کشد تا با برداشتن همه يا تعدادي از بخيه ها بتوان آستيگماتيسم حادث شده را در حد قابل قبولي کاهش داد. بنابراين معضل اصلي اين روش را مي توان در طولاني بودن دوره نقاهت آن دانست. اگرچه اين روش امروزه مقبوليت خود را به ميزان زيادي از دست داده است ولي بايد توجه داشت که در بعضي از موارد خاص آب مرواريد مانند آب مرواريدهاي رسيده ، و يا آب مرواريد به همراه دررفتگي يا نيمه دررفتگي عدسي ، اين روش (عمل جراحي آب مرواريد با برش بزرگ) مي تواند روش انتخابي و کم خطري نسبت به روشهاي با برش کوچک باشد.
در سير تحول عمل جراحي آب مرواريد،اولين نقطه عطف زماني حاصل شد که با استفاده از تکنولوژي ماوراء صوت (اولتراسوند) يا همان تکنولوژي فيکوامولسيفيکاسيون اين قابليت در اختيار جراح قرار گرفت که هسته عدسي کدر شده را در داخل چشم خرد وهمزمان ذرات خرد شده را با يک وسيله مکنده از چشم خارج گرداند. بنابراين ديگر براي خروج هسته عدسي نياز به ايجاد برشهاي بزرگ منتفي گرديد وجاي آن را برشهاي کوچک گرفت. در اين راستا و تقريبا بطور همزمان تحول مهم ديگري در طراحي و کيفيت لنزهاي مصنوعي داخل چشمي بوقوع پيوست واستفاده از عدسي هاي مصنوعي تاشونده مورد تائيد مراجع ذيصلاح قرار گرفت. اين دو تحول در کنار هم سبب شد که امروزه اعمال جراحي آب مرواريد با برشي در حد ۶/۲ تا ۸/۲ ميليمتر قابل انجام باشد. اين گونه برشها غالبا نياز به بخيه نداشته يا زدن يک بخيه کفايت مي کند. بنابراين ميزان آتيگماتيسم ايجادشده در اثر عمل جراحي ناچيز و دوره نقاهت و بازگشت بينايي بسيار کوتاه خواهد بود.
ناگفته نماند که اين چشم انداز براي آينده بسيار نزديک وجود دارد که با تائيد نهايي نسل جديدي از عدسي هاي تاشونده، اندازه برش جراحي آب مرواريد به ۴/۱ تا ۶/۱ ميليمتر کاهش خواهد يافت.
عمل جراحي آب مرواريد با روش « بدون بخيه»
همانطور که در قسمت قبل ذکر شده است، عمده اعمال جراحي آب مرواريد از طريق برش کوچک وبا استفاده از امواج صوتي (اولتراسوند) ويا همان روش فيکوامولسيفيکاسيون صورت مي گيرد. اين برشها بعلت اينکه خودبخود و بلافاصله بعد ازعمل بسته ميشوند، نياز به بخيه ندارند و يا يک بخيه کفايت مي کند. بدين جهت عمل جراحي آب مرواريد به روش برش کوچک را روش بدون بخيه "no-stitch" و يا روش با يک بخيه "one-stitch" نيز مينامند.
بسته به محل برش جراحي، فرم برش، و نظر جراح، گاهي نياز مي گردد که يک بخيه روي محل برش زده شود. اين بخيه معمولا در طي هفته نخست پس از عمل، بدون اينکه براي بيمار ايجاد ناراحتي نمايد، برداشته مي شود. در اين حالت کيفيت عمل و نتايج عمل جراحي آب مرواريد به هيچ عنوان متفاوت از نوع بدون بخيه نخواهد بود.
بايد توجه داشت که گاهي جراح ترجيح مي دهد صرفا براي اطمينان بيشتر و کاهش عوارض احتمالي از بخيه استفاده نمايد که اين مخصوصا درمورد بيماراني که احتمال رعايت کردن نکات بعد از عمل در آنها ضعيف است، بسيار مصداق پيدا مي کند.
جايگاه ليزر در اعمال جراحي آب مرواريد
رمز اصلي موفقيت چشمگير اعمال جراحي مدرن آب مرواريد، استفاده از برش کوچک ميباشد که بعلت تغييرات ناچيز در آستيگماتيسم بعد از عمل، دوره نقاهت بسيار کوتاه مي گردد.
براي اينکه قادر باشيم عمل آب مرواريد را از طريق برش کوچک انجام دهيم، نياز به وسايل و ماشينهايي داريم که بتواند هسته عدسي را قبل از خروج در درون چشم خرد نمايد.
براي خرد کردن هسته عدسي عمدتا سه روش وجود دارد:
- خرد کردن دستي که با استفاده از دو وسيله ساده در درون چشم هسته عدسي به سه قسمت يا بيشتر تقسيم و سپس اين تکه ها خارج مي گردد.
- استفاده از ماشينهاي اولتراسوند که با ايجاد امواج ماوراء صوت، هسته عدسي در داخل چشم خرد و بصورت همزمان با وسيله مکنده از چشم خارج مي گردد.
- استفاده از ماشينهاي ليزر که با استفاده از انرژي نور ليزر هسته عدسي در داخل چشم خرد و بصورت همزمان با وسيله مکنده از چشم خارج مي گردد.
از سه روش فوق الذکر، استفاده از ماشينهاي اولتراسوند که معروف به ماشينهاي "فيکوامولسيفيکاسيون" هستند، عموميت بيشتري دارد. چرا که امواج ماوراء صوت قادر هستند هسته هاي عدسي را در سختيهاي از کم تا شديد را خرد نمايند، در حاليکه استفاده از روش دستي يا ماشينهاي ليزر فعلي فقط محدود به عدسيهايي مي گردد که هسته آنها سختي زيادي نداشته باشد.
جالب است که بدانيم حتي ماشينهاي ليزر فعلي نيز خود را به اولتراسوند مجهز نموده اند که در حين عمل جراحي آب مرواريد، اگر هسته عدسي قابل خردشدن با ليزر نباشد، با تعويض وضيعت ماشين از ليزر به اولتراسوند بتوان عمل را به پايان رساند.
طبق آمارهايي که در کشورهاي پيشرفته وجود دارد بيش از 97% اعمال جراحي آب مرواريد با استفاده از تکنولوژي اولتراسوند انجام ميگيرد و علي رغم در دسترس بودن دستگاههاي ليزر در اتاق عمل، جراح تمايل کمتري به استفاده از آن دارد و دليل عمده اين امر همان قدرت امواج ماوراء صوت در خرد کردن هسته هاي عدسي با سختيهاي متفاوت مي باشد.
بنابراين واقعيت با آنچه در ذهن عموم مردم در مورد اعمال جراحي مدرن آب مرواريد و استفاده از ليزر وجود دارد متفاوت ميباشد. تصور شخصي براين است که بعلت شيفتگي خاصي که اکثر مردم نسبت به ليزر ابراز ميدارند، بسياري ترجيح مي دهند روشهاي اولتراسوند را نيز نوعي ليزر قلمداد کنند.
همچنين تصور نادرست ديگري وجود دارد که در روش ليزري جراحي آب مرواريد نيازي به ايجاد برش بروي چشم نمي باشد. اين تصور هيچگاه نمي تواند تحقق پيدا کند، چرا که براي خارج کردن ذرات عدسي کدر شده، هميشه نياز به يک برش، هر چند بسيار کوچک وجود دارد.
البته نا گفته نماند که تصور فوق در کدر شدگي ثانويه که پس از عمل جراحي اوليه آب مرواريد ممکن است حادث گردد کاملا صادق است. در اين حالت از نوعي ليزر بنام « ياگ» استفاده مي گردد و بدون اينکه برشي روي چشم ايجاد گردد، اين کدر شدگي پشت عدسي مصنوعي از سر راه برداشته مي شود.
روشهاي بيهوشي در عمل جراحي آب مرواريد
در روش نوين عمل جراحي آب مرواريد، نياز به بيهوشي عمومي تقريبا منتفي گشته است و غالب اعمال جراحي آب مرواريد با بي حسي موضعي انجام مي گيرد. بنابراين خودبخود عوارض بيهوشي عمومي و خطراتي که عمل جراحي آب مرواريد بواسطه بيهوشي عمومي به ديگر اعضاي حياتي بدن مانند مغز، قلب، ريه، و کبد متوجه مي نمود، حذف مي گردد. استفاده از بيهوشي عمومي در عمل جراحي آب مرواريد منحصر به مواردي مي گردد که امکان همکاري بيمار در ضمن عمل وجود ندارد (مانند جراحي آب مرواريد در اطفال يا دربعضي از بزرگسالان با بيماريهاي عصبي يا روحي رواني خاص).
در نوع بي حسي موضعي نيز در خيلي از موارد نياز به تزريق ماده بي حسي در کنار چشم نمي باشد و فقط چکاندن قطره بي حسي کفايت مي کند. بنابراين خطرات و عوارض تزريق ماده بي حسي درکنار چشم مانند سوراخ شدن کره چشم، خونريزي پشت کره چشم، آسيب به عصب بينايي نيز حذف مي گردد. حسن ديگر بي حسي با قطره و تزريق نکردن ماده بي حسي در کنار چشم در اين است که بيمار نياز به قطع کردن مصرف داروهاي رقيق کننده خون مانند آسپرين را قبل از عمل جراحي نخواهد داشت.
بي حسي موضعي با قطره بعلت اينکه بقيه سيستمهاي بدن را تحت تاثير سوء قرار نمي دهد، بنابراين نياز بيمار را به بررسيهاي گسترده آزمايشگاهي و همچنين مشاوره داخلي وقلب کمتر مي نمايد. بيمار اجازه خواهد داشت در روز عمل تمامي داروهايي را که براي ناراحتي هاي ديگر وي تجويز شده را استفاده نمايد. مدت ناشتايي قبل از عمل کوتاهتر وبيمار بلافاصله پس از عمل اجازه خورد و خوراک خواهد داشت.
بايد دانست که در هنگام عمل جراحي با بي حسي موضعي با قطره، علائم حياتي بيمارمانند ضربان قلب، فشار خون، تنفس و ميزان اکسيژن دائما توسط تيم بيهوشي با دستگاهاي مجهز مانيتور مي گردد. همچنين متخصص بيهوشي براي کاهش اضطراب و از بين بردن درد احتمالي، به بيمار از طريق رگ و سرم داروهاي آرامبخش و ضد درد تزريق ميکند.
بيمار در حين عمل معمولا بيدار وصداي جراح را مي شنود ولي درد نخواهد داشت. جراح در حين عمل ممکن است به بيمار دستوراتي مانند « به نور ميکروسکوپ نگاه کن » يا « به بالا يا به پايين نگاه کن » خواهد داد که بيمار براحتي و بدون درد قادر به انجام دستورات فوق خواهد بود.
عوارض عمل جراحي آب مرواريد
عمل جراحي آب مرواريد يکي از شايعترين و سالمترين اعمال جراحي در تمام بدن محسوب مي گردد، با اين حال بايد توجه داشت که به مانند تمامي اعمال جراحي نمي تواند بصورت مطلق خالي از عارضه باشد. همانطور که ميدانيم هر گونه مداخله طبي و يا جراحي مي تواند عوارض ريز و درشتي را به دنبال داشته باشد. بعنوان مثال داروي پني سيلين کم عارضه ترين و سالمترين دارويي است که بشريت به آن دست يافته است. اما همين داروي پني سيلين بندرت مي تواند عارضه مرگباري را بدنبال داشته باشد. وجود اين عارضه هيچگاه سبب نشده که استفاده از اين دارو کنار گذاشته شود، چرا که پني سيلين هنوز يکي از ارزشمندترين آنتي بيوتيکها در درمان بعضي از عفونتها مي باشد.
بنابراين آنچه در انتخاب يک روش جراحي و يا طبي بايد مد نظرباشد صرفا وجود يا عدم وجود عارضه نيست، بلکه نسبت فوائد به عوارض آن روش بايد معيار تصميم گيري قرار گيرد. درعمل جراحي آب مرواريد اين نسبت بسيار بالاست بطوريکه بيش از ۹۵ درصد موارد درمان جراحي آب مرواريد بدون هيچگونه عارضه اي خاتمه مي يابد.
در کشور آمريکا، ساليانه بيش از ۴/۱ ميليون مورد جراحي آب مرواريد انجام ميشود و درصد موفقيت و بهبود بينايي بالاي ۹۵ درصد مي باشد. بايد توجه داشت که عدم بهبود بينايي پس از عمل جراحي آب مرواريد هميشه دلالت بر وجود عارضه در ضمن يا پس از عمل ندارد، بلکه در مواردي بيماريهاي همراه مانند کدورتهاي قرنيه، آب سياه، بيماريهاي عصب و شبکيه، بصورت عوامل محدود کننده بينايي نقش بازي مي کنند.
عوارض احتمالي حين عمل عبارتند از:
- از دست دادن قسمت يا تمام لايه پشت عدسي
- باقي ماندن بخشي از عدسي در داخل چشم
- افتادن تمام يا قسمتي از هسته عدسي بداخل زجاجيه
- خونريزي پشت چشم
در صورت بروز عوارض فوق که بسيار نادر هستند، ممکن است عمل جراحي با موفقيت و بدون تغيير روش جراحي به اتمام برسد و اين احتمال هم وجود دارد که اين عوارض سبب تغيير روش جراحي از نوع با برش کوچک به نوع با برش بزرگ و طبعا استفاده از بخيه گردد. همچنين با بروز بعضي از عوارض فوق، بيمار ممکن است نياز به جراحي هاي تکميلي ديگرپيدا نمايد. خونريزي پشت چشم که بسيار بسيار عارضه نادري است مي تواند منجر به از دست رفتن دائمي بينايي گردد.
عوارض احتمالي بعد از عمل عبارتند از:
- عفونت داخل چشم
- افزايش فشار داخل چشم
- ورم قرنيه
- ورم مرکز بينايي
- پارگي شبکيه
احتمال بروز عوارض فوق در صورت حدوث عوارض حين عمل، بيشتر مي گردد. اما بايد دانست که اين عوارض مي توانند حتي بعد از يک عمل جراحي کاملا موفق نيز حادث گردند. درمان عوارض فوق مي تواند مصرف دارو ويا عمل جراحي ويا هر دو باشد. عارضه عفونت داخل چشم اگرچه بسيار نادر اتفاق مي افتد ولي مي تواند به شدت به ساختمان چشم و در نتيجه به بينايي آسيب برساند.